برنامه نویسی همیشه از آن حوزه هایی است که وقتی از بیرون به آن نگاه میکنیم، پیچیده و پر از زبان های مختلف برای کارهای متفاوت به نظر میرسد، مخصوصا اگر اطلاعات پراکنده ای هم درباره آن داشته باشید ممکن است مسئله پیچیده تر هم بشود. یادم هست وقتی میخواستم برنامه نویسی اندروید را شروع کنم، تعداد زبان هایی که با استفاده از آنها میشد اپلیکیشن های اندروید ساخت، زیاد بودند.برای همین انتخاب یکی از این زبان ها برای شروع برنامه نویسی به یک سوال بزرگ برای من تبدیل شده بود. یعنی وسواس داشتم که بهترین زبان برنامه نویسی اندروید را بین این همه گزینه مختلف انتخاب کنم تا بهترین عملکرد را داشته باشم.
بعد از چند سال متوجه شدم این سوال در ذهن اکثر افرادی که در مرحله شروع هستند، وجود دارد: “کدام زبان برنامه نویسی اندروید را انتخاب کنیم؟”. به همین دلیل در این نوشته قصد داریم همه زبان هایی که میتوانیم با آنها اپلیکیشن اندروید بسازیم را معرفی، بررسی و مقایسه کنیم تا تصمیم گیری برای ما راحت تر بشود.
اگر حوصله خواندن همه این نوشته را ندارید، بصورت خلاصه درباره زبان هایی مانند جاوا، کاتلین، سی شارپ، سی پلاس پلاس، پایتون، ویژگی های آنها، مقایسه زبان ها و نکته هایی برای انتخاب راحت تر صحبت کردیم. لیست تیتر ها در کادر زیر مشخص هستند. با برنامه چی همراه باشید.
ویدئو: همه زبان های برنامه نویسی اندروید
Java
زبان جاوا، زبان برنامه نویسی رسمی و محبوب ترین زبان برنامه نویسی اندروید است. در حال حاضر، اکثر برنامه نویس های اندروید از جاوا استفاده میکنند. اکثر اپلیکیشن های موجود در اپ استور با این زبان نوشته شده اند و از طرف گوگل بیشترین پشتیبانی را دریافت میکند. علاوه بر همه اینها، زبان جاوا دارای یک جامعه بسیار قدرتمند و بزرگ است که میتوانند در همه مشکلات شما را کمک کنند (این رو هم بگم که واقعا باید با مشکلات زیادی سر و کله بزنید).
به هر حال زبان جاوا برای یادگیری افراد تازه کار ممکن است کمی سخت باشد. این زبان دارای مفاهیم پیچیده ای مانند متدهای سازنده، Null Pointer Exception، همزمانی پردازش دستورات، Checked Exception و غیره است. همچنین با اضافه شدن کیت توسعه نرم افزار اندروید (Android SDK)، پیچیدگی های این زبان بیشتر هم خواهند شد.
با وجود همه اینها، جاوا زبان فوق العاده ای است که با استفاده از آن میتوانید لذت کامل برنامه نویسی اندروید را درک کنید. اما ممکن است برای افراد تازه کار کمی پیچیدگی داشته باشد و گاهی اوقات تازه کارها ترجیح میدهند با یک زبان ساده تر شروع کنند و بعد جاوا را یاد بگیرند. البته به نظر من برای صرفه جویی در وقت بهتر است که هرچه سریع تر کار با جاوا به عنوان یک زبان برنامه نویسی اندروید را شروع کنید.
Kotlin
کاتلین یکی از زبان های کراس پلتفرم برای برنامه نویسی است که ممکن است جایگزین جاوا بشود. همچنین در سال 2017، کاتلین به عنوان دومین زبان برنامه نویسی اندروید رسمی توسط گوگل معرفی شد. کاتلین میتواند توسط ماشین مجازی جاوا (JVM) اجرا بشود و شباهت های زیادی به جاوا دارد.
تنها تفاوت عمده کاتلین با جاوا این است که ویژگی های اضافه زبان جاوا مانند Null Pointer Exception دیگر در آن وجود ندارند. همچنین نیاز به استفاده از نقطه ویرگول (Semicolon) در انتهای هر دستور در این زبان وجود ندارد. بصورت خلاصه، زبان کاتلین برای یادگیری تازه کار ها بسیار آسان تر است و همچنین میتواند یک نقطه ورود به دنیای برنامه نویسی اندروید باشد.
C Plus Plus
زبان سی پلاس پلاس یکی از زبان های برنامه نویسی اندروید است که برای توسعه بومی اندروید (NDK) استفاده میشود. اما این نکته را باید بدانید که با سی پلاس پلاس نمیتوانید یک اپلیکیشن کامل اندروید بنویسید. این زبان برای پیاده سازی قسمت هایی از اپلیکیشن با زبان بومی اندروید به کار برده میشود. این ویژگی باعث میشود بتوانیم در مواردی که نیاز داریم، از لایبرری های سی پلاس پلاس استفاده کنیم.
زبان بومی اندروید، یعنی زبانی که این سیستم عامل در سطح های پایین با آن کار میکند، سی پلاس پلاس است. به همین دلیل، برای توسعه اپلیکیشن با این زبان، باید از کیت توسعه بومی یا Native Development Kit استفاده میشود. این کیت برای پیاده سازی بخش هایی از اپلیکیشن که نیاز به کارایی بسیار بالا دارند (مانند بازی های سنگین) و نیاز است منابع سیستم را بیشتر کنترل کنیم، کارایی دارد.
هرچند سی پلاس پلاس یک زبان برنامه نویسی اندروید قدرتمند است و کارایی بالایی دارد، اما پیاده سازی آن بسیار مشکل تر از جاوا بوده و انعطاف بسیار کمتری دارد. همچنین به دلیل پیچیدگی های زیاد، ممکن است با ارور ها و باگ های بیشتری روبرو بشوید. پس در اکثر موارد بهتر است که از زبان جاوا یا کاتلین استفاده کنید.
C Sharp
زبان سی شارپ شباهت های بسیار زیادی به جاوا دارد و از این نظر یکی از موارد ایده آل برای برنامه نویسی اندروید است. همچنین مانند زبان جاوا، سی شارپ ها دارای آشغال جمع کن (Garbage Collector) است که باعث استفاده بهینه تر از مموری دستگاه و کم شدن Memory Leak میشود. علاوه بر اینها، سی شارپ سینتکس ساده تر و مرتب تری نسبت به جاوا دارد که کار کردن با آن به عنوان زبان برنامه نویسی اندروید را خیلی ساده تر میکند.
در گذشته، یکی از نقاط ضعف زبان سی شارپ این بود که تنها میتوانست روی دستگاه های ویندوزی اجرا بشود و با فریم ورک دات نت به کار برده میشد. اما با استفاده از محیط برنامه نویسی Xamarin، که یک راه حل کراس پلتفرم با استفاده از زیرساخت های سیستم ارائه داد، این مشکل حل شد. با استفاده از Xamarin شما میتوانید اپلیکیشن های بومی اندروید بنویسید و سپس این کدها را روی پلتفرم های مختلف هم منتشر کنید.
Python
هرچند اندروید بصورت بومی از پایتون پشتیبانی نمیکند، اما پایتون میتواند به عنوان زبان برنامه نویسی اندروید استفاده شود. البته برای این کار باید از ابزارهای زیادی استفاده کنید که کدهای پایتون را به پکیج های اندروید تبدیل کند که روی دستگاه های اندروید اجرا میشوند.
یکی از این ابزار ها، Kivy است که یک کتابخانه متن باز پایتون است و میتواند برای توسعه اپلیکیشن های موبایل استفاده شود. این ابزار از اندروید هم پشتیبانی میکند و میتواند روند توسعه اپ را سریع تر کند. اما اشکالی که وجود دارد این است که نمیتوانید از ویژگی های بومی اندروید استفاده کنید، چون Kivy بصورت بومی در اندروید پشتیبانی نمیشود.
Lua (Corona)
Corona نام یک محیط برنامه نویسی است که میتواند با استفاده از زبان برنامه نویسی Lua، اپلیکیشن های اندروید بسازد. این محیط برنامه نویسی دو مدل عملکرد دارد: Corona Simulator و Corona Native. از Corona Simulator برای ساخت اپلیکیشن های اندروید بصورت مستقیم استفاده میشود، اما Corona Native پروژه ها را با اندروید استودیو یکپارچه میکند که از این طریق میتوانید به ویژگی های بومی اندروید هم دسترسی داشته باشید.
هرچند Lua نسبت به جاوا محدودیت دارد، اما یادگیری آن ساده تر از زبان جاوا میباشد. اما این زبان برنامه نویسی اندروید دارای قابلی ها و پلاگین های مخصوص درآمد زایی است که میتواند تجربه ساخت اپلیکیشن های اندروید را تغییر بدهد. معمولا Corona برای ساخت اپلیکیشن های گرافیکی یا بازی استفاده میشود اما توانایی های آن محدود به این حوزه ها نیست.
HTML, Css, Javascript
اشتباه نمیکنید، اپلیکیشن های اندروید میتوانند با استفاده از Html,Css,Javascript ساخته شوند. برای این کار باید از فریم ورک PhoneGap که توسط Apache Cordova پشتیبانی میشود استفاده کنید. این فریم ورک به شما کمک میکند از مهارت های توسعه وب برای ساخت اپلیکیشن های هیبرید استفاده کنید که میتوانند توسط یک WebView درون اپلیکیشن های اندروید نمایش داده بشوند.
هرچند Adobe PhoneGap میتواند بسیاری از کارهای پایه ای اپلیکیشن های اندروید را پوشش بدهد، اما به کدنویسی بسیار کمتری نیاز دارد (البته به جز جاوا اسکریپت). البته از آنجایی که برای ساختن اپلیکیشن های خوب نیاز به تلاش و کدنویسی بسیار زیاد دارید، بهتر است از زبان های دیگر درون این لیست استفاده کنید (و البته اگر دوست دارید به عنوان یک توسعه دهنده اندروید شناخته شوید بهتر است از زبان های تخصصی استفاده کنید).
نکته هایی برای انتخاب راحت تر
همیشه وقتی گزینه ها زیاد میشوند، روند انتخاب و تصمیم گیری برای ما سخت تر میشود. پس میتوانیم با بررسی نکته ها و شرایطی که برای ما مناسب تر هستند، تعدادی از این گزینه ها را کلا حذف کنیم تا انتخاب راحت تری داشته باشیم.
- نکته اول: بسیاری از این زبان ها از لحاظ ساختاری، شی گرا هستند. شی گرایی یک مفهوم خاص در برنامه نویسی است که میتوانید با مطالعه این مقاله درباره آن اطلاعات بیشتری کسب کنید: “شی گرایی چیست؟”. بنابراین وقتی شما در طول یادگیری یک زبان برنامه نویسی اندروید، این مفهوم را یاد بگیرید، میتوانید به راحتی یادگیری بقیه زبان ها را هم شروع کنید (البته اگر به اونها نیاز داشتید). پس مطمئن باشید یادگیری یک زبان خاص شما را زندانی نمیکند، بلکه راه را برای یادگیری های بیشتر باز میکند.
- نکته دوم: میتوانید برای انتخاب زبان برنامه نویسی مناسب، این موضوع را در نظر بگیرید که قرار است با کدام محیط برنامه نویسی (IDE) کار کنید. برای آشنایی بیشتر با IDE ها، این مقاله را مطالعه کنید: “IDE های برتر برای برنامه نویسی اندروید”. مثلا اندروید استودیو در حال حاضر از زبان های جاوا، کاتلین و سی پلاس پلاس پشتیبانی میکند.
- نکته سوم: میتوانید استاندارد ها را دنبال کنید. همانطور که در قسمت های قبلی هم گفتیم، استاندارد ترین زبان های برنامه نویسی اندروید، در حال حاضر جاوا، کاتلین (و سی پلاس پلاس برای برنامه نویسی Native) هستند. با انتخاب این زبان ها میتوانید از داکیومنتیشن های آموزشی گوگل برای برنامه نویسی اندروید استفاده کنید. همچنین دسترسی به منابع برای زبان های بومی (یا همون استاندارد) روی هر پلتفرم بیشتر و قدرتمند تر است.
- نکته چهارم: یکی از معیار های انتخاب، میتواند کراس پلتفرم بودن باشد. IDE هایی برای ساخت اپلیکیشن های موبایل وجود دارند که میتوانید یکبار اپلیکیشن را درون آنها کدنویسی کنید و مثلا برای پلتفرم های اندروید و iOS خروجی های مخصوص خود را بگیرید. نرم افزار Xamarin توانایی این کار را دارد که از زبان سی شارپ استفاده میکند. (البته همیشه کار به همین راحتی جلو نمیره، بعضی وقت ها با استفاده از همین ابزار ها هم باید برای هر پلتفرم اپلیکیشن رو دوباره نویسی کنین).
- نکته پنجم: جامعه موجود میتواند یکی از معیار های قوی برای انتخاب زبان برنامه نویسی اندروید باشد. در یکی از مقاله های سایت درباره این سوال صحبت کردیم: “آیا برنامه نویسی اندروید سخت است؟”. در این مقاله اشاره شد که بزرگترین حمایتی که در حوزه برنامه نویسی وجود دارد، جامعه یا Community قدرتمند این پلتفرم است. میتوانید با جستجو در اینترنت درباره جامعه موجود برای زبانی که قصد انتخاب آن را دارید تحقیق کنید و تصمیم بگیرید.
- نکته ششم: دید کامل به دنیای اپلیکیشن های اندروید داشته باشید. یعنی هیچوقت فکر نکنید که ساخت اپلیکیشن فقط و فقط مربوط به فرانت اند میشود، یک قسمت بسیار مهم به نام بک اند وجود دارد که بهتر است خودتان هم بلد باشید آن را بسازید. برای آشنایی با فرانت و اند و بک اند این مقاله را مطالعه کنید: “فرانت و بک اند چیست؟”. پس مطمئنا برای ساخت و پیکربندی درست سمت سرور نرم افزار، به زبان های بیشتری که شاید در این مقاله وجود نداشته باشند هم نیاز داشته باشید. بنابراین بهتر است همیشه ذهن خود را برای یادگیری باز نگه دارید.
نتیجه گیری
انتخاب زبان برنامه نویسی اندروید مناسب، تا حد زیادی بستگی به خود شما و شرایطی که میخواهید برنامه نویسی اندروید را در آن ادامه بدهید دارد. این نکته را همیشه در نظر داشته باشید که انتخاب هر زبان، میتواند مجموعه مهارت های شما را تکمیل تر کرده و کاری کند که در حوزه برنامه نویسی اندروید متخصص تر بشوید.
در این مقاله سعی کردیم زبان های مختلف و شناخته شده را معرفی کنیم، نکته های مهم برای انتخاب زبان برنامه نویسی را گوشزد کنیم و در نهایت با در نظر گرفتن همه اینها یک تصمیم راحت تر بگیریم. حتما شما هم با نوشتن نظرات، تجربه ها و سوال های شخصی خودتان در قسمت کامنت ها (همین پایین) به کامل تر شدن این مقاله آموزشی کمک کنید.
منابع بیشتر برای مطالعه
میتوانید از منابع زیر برای مطالعه بیشتر درباره زبان برنامه نویسی اندروید استفاده کنید:
